Wanneer komt een onderneming in aanmerking voor de vele fiscale gunstmaatregelen als kleine en middelgrote onderneming

Kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's) vormen de ruggengraat van onze economie. Om hun groei en innovatiekracht te stimuleren, biedt de overheid dan ook een reeks fiscale incentives die specifiek zijn afgestemd op hun behoeften. Maar om in aanmerking te komen als KMO moet deze aan een aantal groottecriteria beantwoorden. Deze zijn terug te vinden in ons Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV).

Deze criteria zijn al meermaals aan wijzigingen onderhevig geweest. Al te vaak overigens denken bedrijven dat ze - onterecht -  niet meer als  KMO in aanmerking komen, terwijl dit wel nog het geval is en vice versa. In beide richtingen een pijnlijke (en fiscaal dure) denkpiste waarvoor men zich best kan behoeden. Vandaar de noodzaak een goede basiskennis te bezitten van het befaamde art. 1:24 WVV (vroegere art. 15 W.Venn.) – vaak omschreven als één van de, zo niet hét, belangrijkste fiscale artikel – en deze kennis ook regelmatig eens aan een update te onderwerpen. Dit met héél speciale aandacht voor het overgangsjaar 2024 waar vennootschappen die al jarenlang als groot worden beschouwd, plots toch als KMO in aanmerking komen en spijtig genoeg ook omgekeerd. Welke cijfers van welk boekjaar belangrijk zijn en hoe ze te hanteren en optimaliseren pogen we aan de hand van voorbeelden uiteen te zetten.

In dit kader komen enkele recente wetten aan bod die, in uitvoering van Europese regelgeving, de criteria hebben aangepast die het WVV hanteert in de definitie van "kleine vennootschap" en de toepassing van die verhoogde criteria sneller uitwerking doen hebben. Bedenkingen inzake de overgang van groot naar klein komen ook aan bod. Ook recente rechtspraak die de fiscale aarde onder de (vele) optimalisatiemogelijkheden hard deed beven, komen aan bod. 

Om toch al een tipje van de sluier te lichten, geven we hier al mee dat de recente wetgeving onder meer niet voorzag in een tijdelijke opschorting van het consistentiebeginsel. Hierdoor zou het overschrijden of niet-overschrijden van de nieuwe criteria, door toepassing van het consistentiebeginsel, pas na het tweede jaar van niet meer overschrijden effect hebben. Dankzij een reparatiebepaling in de ‘Wet van 15 mei 2024’ werd deze opschorting toch éénmalig doorgevoerd. Aan de hand van concrete voorbeelden wordt het samenspel geïllustreerd van de inwerkingtreding van de nieuwe criteria en het consistentiebeginsel. Dit zowel voor boekjaren die per kalenderjaar lopen als voor gebroken boekjaren.

Er wordt ook stilgestaan bij de twee recent gepubliceerde adviezen van de CBN-commissie. Zo bespreken we hoe de aangepaste groottecriteria een impact kunnen hebben op micro- en kleine ondernemingen. Daarnaast staan we ook even stil bij de verhoging van de groottecriteria voor verenigingen en stichtingen. Deze gebeurt inderdaad op een verschillende wijze. Een waardevolle kans om meer inzicht te krijgen op de gevolgen van de nieuwe groottecriteria. 

Een tweede vraag die we onderzoeken is ‘Van welke voordelen kunnen kmo’s genieten?’
Op federaal vlak kunnen kmo’s genieten van meer dan 20 fiscale voordelen, waarmee ze duizenden euro’s aan belastinggeld kunnen besparen. Hierbij wijzen we tevens op het méér en méér uitdovend en verdwijnend karakter van toch wel een groot aantal maatregelen.

Eén van die fiscale voordelen die, met ingang van 1 januari 2025, een grondige wijziging ondergaat is de investeringsaftrek. Meer dan 40 jaar geleden werd de investeringsaftrek geïntroduceerd in het fiscaal landschap. Maar omdat  deze regelgeving bestond, door de vele wijzigingen door de jaren heen, uit een kluwen en wirwar van regels, heeft de wetgever ervoor geopteerd om de investeringsaftrek via de Wet van 12 mei 2024 grondig te hervormen. Ter vereenvoudiging van de investeringsaftrek wordt er nog slechts met drie “sporen” gewerkt. U krijgt op praktische wijze een overzicht van de nieuwe regelgeving van de investeringsaftrek.

Naast deze fiscale voordeelmaatregel, stippen we nog kort even de meeste maatregelen aan, waarbij het voordeel voor een KMO-vennootschap wordt uiteengezet.