Het aftrekverbod op bepaalde winstbestanddelen in de vennootschapsbelasting onder de loep

Het aftrekverbod op bepaalde winstbestanddelen ex artikel 206/3 WIB 92 verhindert dat fiscale verliezen, investeringsaftrekken, DBI-aftrek en andere voordelen worden toegepast op een reeks specifieke winstbestanddelen. Denk daarbij aan abnormale of goedgunstige voordelen, niet-verantwoorde kosten, voordelen van omkoping, bepaalde vergoedingen aan sportmakelaars, investeringsreserves en meer. In de praktijk is vooral het aftrekverbod bij ambtshalve aanslagen met een belastingverhoging van minstens 10% een bron van juridische discussie. 

De regeling werd in 2022 overgeheveld van artikel 207, zevende  lid WIB 92 naar huidig artikel 206/3 WIB 92. Sindsdien zwelt de kritiek aan, vooral omdat het verbod ook speelt wanneer inkomsten inhoudelijk correct, maar slechts laattijdig, werden aangegeven. In zulke gevallen wordt het aftrekverbod vaak als disproportioneel, en derhalve onrechtvaardig, ervaren. Sommige rechtbanken hebben, al dan niet bewust, de belastingverhoging verlaagd, of zelfs volledig vernietigd, met als gevolg dat het aftrekverbod geen toepassing kon vinden. In bepaalde uitspraken oordeelde de rechter zelfs dat het verbod neerkomt op een ‘strafsanctie’ en recent deelde ook het Grondwettelijk Hof voor het eerst een prikje uit door te stellen dat de kwijtschelding van een 10% belastingverhoging de regel is bij onopzettelijke fouten of handelingen te goeder trouw. De praktijk blijkt echter weerbarstiger: ondanks de visie van de minister van Financiën worden belastingplichtigen nog steeds geconfronteerd met belastingverhogingen die leiden tot de toepassing van het aftrekverbod, ook wanneer hun fout niet meer was dan een administratieve onvolkomenheid.

Deze uiteenlopende benaderingen illustreren de spanningen tussen wet, rechtvaardigheid en rechtszekerheid, en onderstrepen de nood aan duidelijke grenzen en interpretatiekaders.

In dit seminarie krijgt u aan de hand van rechtspraak en rechtsleer een helder overzicht van de draagwijdte en toepassing van het aftrekverbod. Zo brengen we duidelijkheid in deze complexe materie en bespreken we tevens de impact op fiscale controles en ambtshalve aanslagen. Ook bespreken we het regeringsvoorstel waarbij zou worden afgestapt van het aftrekverbod wanneer de belastingplichtige te goeder trouw handelde.