De alarmbelprocedure onder het WVV: een grote verantwoordelijkheid voor het bestuur en de economische beroepsbeoefenaars

De Wet van 23 maart 2019 heeft het vennootschapsrecht grondig hervormd. Afschaffing van het kapitaalbegrip, afschaffing van het onderscheid tussen burgerlijke en handelsvennootschappen, beperking van het aantal vennootschapsvormen, … Het WVV bracht een ware omwenteling in het vennootschaps- en verenigingsrecht teweeg.

Voorheen schreef het Wetboek van vennootschappen voor dat er door het bestuur aan de alarmbel moest getrokken worden indien bleek dat de vennootschap door geleden verliezen een groot deel van haar maatschappelijk kapitaal verloren was. Gelet op de afschaffing van het kapitaalbegrip in de BV en de CV, kon het niet anders dan dat de alarmbelprocedure in deze vennootschapsvormen werd aangepast, zodat er in dit verband voortaan een onderscheid moet gemaakt worden tussen een kapitaalhoudende en een kapitaalloze vennootschap. 

Voor kapitaalhoudende vennootschappen (de NV) moet er nog altijd een vergelijking worden gemaakt tussen het netto-actief van de vennootschap en het kapitaal waarover de vennootschap beschikt. Net zoals voorheen, moet de alarmbelprocedure toegepast worden als het netto-actief is gedaald tot minder dan de helft of een kwart van het kapitaal. 

Voor kapitaalloze vennootschappen (de BV en de CV) is het voortaan een heel ander verhaal. Sinds 1 januari 2020 moet er daar in het kader van de alarmbelprocedure een balans- en liquiditeitstest worden uitgevoerd. Het bestuur is immers verplicht om de algemene vergadering van aandeelhouders bijeen te roepen: 

1. als het netto-actief negatief dreigt te worden of is geworden (balanstest), of 
2. als het vaststelt dat het niet langer vaststaat dat de vennootschap volgens de redelijkerwijs te verwachten ontwikkelingen in staat zal zijn nog minstens twaalf maanden haar schulden te voldoen naarmate ze opeisbaar worden (liquiditeitstest).

Medio 2021 heeft de CBN een advies gepubliceerd waarin ze een jaarrekeningrechtelijke analyse maakt van de alarmbelprocedure.

• Wat moet worden verstaan onder het nettoactief onder het WVV?
• Moet het nettoactief op basis van continuïteit, dan wel op basis van discontinuïteit worden berekend?
• Op grond van welke stukken en vanaf wanneer moet het overschrijden van de drempels worden vastgesteld? 

De CBN merkt op dat de daling van het nettoactief ook van belang is in het kader van de gerechtelijke reorganisatie (de voormalige Wet Continuïteit Ondernemingen, nu Boek XX van het WER). 

Aan de hand van de nieuwe wetgeving, de standpunten in de rechtsleer en de recente rechtspraak wordt in dit seminarie dieper ingegaan op de alarmbelprocedure. Er wordt ook toegelicht in welke gevallen de bestuurders en/of de economische beroepsbeoefenaren aansprakelijk kunnen gesteld worden. 

Vragen die beantwoord zullen worden, zijn:

• Wanneer precies moet de alarmbelprocedure gestart worden?
• Hoe verloopt deze procedure?
• Welke drempels zijn er van toepassing ? 
• Voor welke vennootschappen is de alarmbelprocedure in de wet voorzien?
• Wie brengt de alarmbelprocedure op gang?
• Wie stelt het verlies vast? En volgens welke criteria?
• Welke aansprakelijkheden en sancties zijn er mogelijk als de alarmbelprocedure niet wordt nageleefd?
• Kunnen de statuten afwijken van de wettelijke alarmbelprocedure? 
• Moet de alarmbelprocedure elk jaar opnieuw toegepast worden of volstaat het om de procedure één maal toe te passen ? 
• Enz.