Fiscale behandeling in België van buitenlandse pensioenen: een praktische analyse

De fiscale behandeling in België van buiten België (o.m. in Nederland) opgebouwde pensioenen blijft brandend actueel.

In dit seminarie gaan we dieper in op de rechtspraak i.v.m. definitief verworven rechten en de wet van 21 januari 2022, het vernietigingsberoep bij het Grondwettelijk Hof en het pensioenartikel van het nieuwe dubbelbelastingverdrag tussen België en Nederland.  

Zoals bevestigd door vaststaande rechtspraak zijn de buitenlandse (Nederlandse) pensioenuitkeringen in bepaalde omstandigheden slechts belastbaar ten belope van het bevattend roerend inkomen. In januari 2023 heeft het Hof van Cassatie in vijf arresten nogmaals de theorie van de definitief verworven rechten bevestigd en duidelijk aangegeven dat de WAP niet retroactief kan worden toegepast. In voorkomend geval moet met betrekking tot het fiscaal regime van de pensioenuitkeringen een onderscheid gemaakt worden tussen de pensioenopbouw vóór en na 2004.

Zoals eerder door de Minister van Financiën bevestigd is de Belgische belastingadministratie het “fundamenteel oneens” met de rechtspraak. 

Bij wet van 21 januari 2022 houdende diverse fiscale bepalingen heeft de wetgever artikel 39, §2 WIB 1992 gewijzigd met de bedoeling komaf te maken met de constante rechtspraak, ook van het Hof van Cassatie, inzake het fiscaal regime van buitenlandse (lees: Nederlandse) aanvullende pensioenen. De wet van 21 januari 2022 voegt in artikel 39, §2 WIB 1992 een alinea toe op grond waarvan de vrijstelling als beroepsinkomen niet van toepassing is op “inkomsten die voortkomen uit pensioenen, aanvullende pensioenen, kapitalen, renten en afkoopwaarden, die zijn opgebouwd in het kader van een al dan niet buitenlands pensioenstelsel, ongeacht of de aangeslotene al dan niet individueel is toegetreden tot het pensioenstelsel en ongeacht of de opbouw van het pensioen, het kapitaal of de rente al dan niet in het definitief en uitsluitend voordeel van de aangeslotene gebeurt.” Deze wetswijziging van artikel 39, §2 WIB 1992  is retroactief van toepassing vanaf 1 januari 2021.

Dit betekent dat volgens de strikte lezing van de nieuwe wet de Nederlandse aanvullende pensioenen in België altijd belastbaar zijn tegen het progressieve tarief. 

Tegen deze wetswijziging werd een vernietigingsberoep ingediend bij het Grondwettelijk Hof.  Het vernietigingsberoep is gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 augustus 2022 en is bij het Hof bekend onder nummer 7481(Nl). Er is nog geen uitspraak van het Grondwettelijk Hof.

Op 21 juni 2023 werd het langverwachte nieuwe dubbelbelastingverdrag tussen België en Nederland ondertekend. Het Verdrag moet nu door de parlementen van beide Staten worden goedgekeurd. Tegen alle verwachtingen in werd het (complexe) pensioenartikel niet gewijzigd. Dat is jammer, want dit complexe artikel leidt tot veel betwistingen en dus tot rechtsonzekerheid. Nu het pensioenartikel ongewijzigd is gebleven, zullen ook betwistingen aangaande de heffingsbevoegdheid blijven bestaan. In de praktijk is gebleken dat de Belgische en de Nederlandse belastingdiensten er een verschillende interpretatie van het pensioenartikel op nahouden.

De Nederlandse belastingdienst acht zich heffingsbevoegd van zodra het Nederlandse pensioen méér dan 25.000 euro op jaarbasis bedraagt, ook al is slechts een gedeelte ervan in België niet betrokken in de progressieve heffing. De Nederlandse belastingdienst belast het volledige pensioen, terwijl een deel van het pensioen in België reeds progressief werd belast. De Nederlandse belastingdienst houdt hiermee dus géén rekening. Nochtans staat in de aanhef van artikel 18, §2 van het Verdrag zeer duidelijk “indien en voor zover”.  Ook hier heeft de rechtspraak (in Nederland) zich over uitgesproken.