De fiscale aspecten van co-housing en co-ouderschap toegelicht

Onbetaalbare energieprijzen en stijgende huurprijzen hebben er mede toe geleidt dat er steeds meer mensen op zoek gaan naar alternatieve woonvormen (co-housing, kangoeroewoning, …) om zo de maandelijkse schuldenlast te verlagen. Mede door de economische crisis wordt ‘samenhuizen’ of ‘co-housing’ dan ook steeds populairder.

Co-housing maakt het mogelijk om als jong afgestudeerde, alleenstaande, jong (gehuwd) koppel te kiezen voor een betere kwaliteit van woning. Maar co-housing kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld te kunnen zorgen voor een zieke ouder(s), broer, zus of ander familielid, de zogenoemde ‘mantelzorg’. Het mantelzorgstatuut werd ingevoerd door de Wet van 12 mei 2014, en kreeg verder vorm via de Wet van 17 mei 2019, zodoende dat mantelzorgers vanaf 1 januari 2020 een officiële erkenning kunnen aanvragen. Via de Programmawet van 20 december 2020 werd de bestaande fiscale regeling voor mantelzorg aangepast.

• Hoe ziet deze verhoging voor aj. 2023 eruit?
• Wat is de vereiste leeftijd om in aanmerking te komen voor mantelzorg?
• Wie kan worden beschouwd als een zorgbehoevend persoon?
• Wat als de zorgbehoevende persoon gehandicapt is?
• Hoe ziet de overgangsregeling eruit? 

Ook komt de fiscale behandeling van de assistentiewoning bod. Een assistentiewoning is een woning die is aangepast aan de noden van het ouder worden. De inkomsten die voortkomen uit de verhuur van een assistentiewoning zijn in beginsel belastbaar in de personenbelasting, tenzij de assistentiewoning kan worden aangemerkt als een weldadigheidsinstelling. In dat geval wordt het inkomen onder bepaalde voorwaarden vrijgesteld van belasting. Het Hof van Cassatie en het Grondwettelijk Hof zaten niet altijd op dezelfde golflengte qua interpretatie van het begrip “weldadigheidsinstelling”. Echter uit een arrest van 19 maart 2020 blijkt dat plooien glad gestreken zijn.

• Wat is een weldadigheidsinstelling?
• Hoe moeten de inkomsten uit een assistentiewoning, die niet zijn vrijgesteld, worden belast?
• Wat is het onderscheid tussen een erkende en een niet-erkende assistentiewoning?
• Wat gebeurt er als de eigenaar van een assistentiewoning bij de aankoop van de woning een ‘huurgarantie’ heeft bedongen?
• Stel dat de eigen woning wordt verlaten, wegens behoefte aan mantelzorg, kan het huurinkomen dat wordt verkregen voor de verhuur van de eigen woning dan worden vrijgesteld van belasting?
• Wat wordt bedoeld met ‘sociaal of economische redenen’ in artikel 12 WIB92? 

Tot slot wordt er, in het kader van de fiscale co-ouderschapsregeling, nagegaan in welke gevallen er sprake is van een gelijkmatige verdeelde huisvesting. Recentelijk publiceerde de fiscus nog een circulaire waarin ze dieper ingaat op dit begrip. Wat in geval van onderhoudsuitkeringen in combinatie met de fiscale co-ouderschapsregeling? Ook komt de recente rechtspraak en de visie van de minister van Financiën aan bod. 

• Wanneer is er sprake van gelijkmatig verdeelde huisvesting?
• Moet het voordeel van de vermindering inzake OV ook worden verdeeld? 

Een hedendaags onderwerp waaraan toch een aantal fiscale voorwaarden en voordelen verbonden zijn. Tijdens dit seminarie krijgt u een overzicht van het fiscaal plaatje van co-housing anno 2022.