Familiale vennootschappen in transitie: nieuwe regels voor schenk- en erfbelasting vanaf 2026

De Vlaamse regering voert vanaf 1 januari 2026 een belangrijke hervorming door in de gunstregelingen voor de schenk- en erfbelasting bij familiale vennootschappen. De huidige “alles-of-niets”-aanpak wordt vervangen door een proportionele benadering. Residentieel vastgoed en bouwgronden zullen voortaan altijd buiten de gunstregeling vallen, en de waarde van dergelijke onroerende goederen zal rechtstreeks de vrijstelling of het verlaagd tarief verminderen. Alleen vennootschappen die minstens 75% van hun omzet uit een reële economische activiteit in residentieel vastgoed genereren en aan een tewerkstellingsvoorwaarde voldoen, kunnen een uitzondering genieten. 

Daarnaast is er belangrijke rechtspraak over de evenredige naheffing van schenkbelasting bij kapitaalvermindering. In december 2024 heeft het Hof van Cassatie een arrest uitgesproken dat bevestigt dat, wanneer een familiale vennootschap binnen drie jaar na de schenking van aandelen een kapitaalvermindering uitvoert, de aanvullende schenkbelasting evenredig moet worden berekend op het teruggenomen kapitaal, in verhouding tot het aantal geschonken aandelen. Dit sluit aan bij de oorspronkelijke doelstelling van de Vlaamse wetgever om misbruik van de vrijstellingsregeling te voorkomen, zoals het kort na de schenking onttrekken van kapitaal aan de vennootschap.

Voor adviseurs en belastingplichtigen betekent dit concreet dat bij het plannen van schenkingen van aandelen van familiale vennootschappen zowel de toekomstige toepassing van het nieuwe gunstregime als de continuïteitsvoorwaarden (onder andere kapitaalbehoud) strikt moeten worden opgevolgd. Ook al is de vrijstelling van schenkbelasting praktisch aantrekkelijk, het niet naleven van voorwaarden kan leiden tot een al dan niet proportionele naheffing.

Andere vragen die in de praktijk vaak opduiken en tijdens het seminarie besproken zullen worden:

• Hoe interpreteer je de vereisten van een “reële economische activiteit” in een vennootschap die zowel vastgoed als operationele activiteiten bezit?
• Welke impact heeft de nieuwe proportionele benadering op de waardering van aandelen bij een schenk- of erfbelasting?
• Wat zijn de praktische implicaties van de continuïteitsvoorwaarden die gelden na een schenking?
• Hoe kan men gebruikmaken van test-attesten bij Vlabel om rechtszekerheid te verkrijgen?
• Welke strategische overwegingen spelen bij het plannen van bedrijfsopvolging binnen het nieuwe kader?

Deze vragen vormen het kader van het seminarie. De nadruk zal liggen op praktische toepassing, discussie van complexe gevallen en interpretatie van de nieuwe regels in combinatie met bestaande rechtspraak.