Het belang van het beroepsgeheim: wat doet de DAC 6-richtlijn met de beoefenaars van economische beroepen?

Een strengere fiscale, sociale en strafrechtelijke wetgeving leidt ertoe dat economische en fiscale misdrijven strenger worden bestraft dan pakweg 10 jaar geleden. Hierdoor komt het beroepsgeheim van economische beroepen nu meer dan ooit centraal te staan.  

Het beroepsgeheim van de beroepsbeoefenaar zit verankerd in artikel 458 van het Strafwetboek. De schending van het beroepsgeheim kan zware gevolgen met zich meebrengen voor de cijferberoeper. Maar hoe ver reikt het beroepsgeheim? 

In Richtlijn 2018/822/EU (in de volksmond: DAC 6) worden “intermediairs” verplicht tot het melden van grensoverschrijdende constructies. Dat de meldingsplicht en het beroepsgeheim niet samengaan, mag blijken uit de weerspannigheid waartegen de DAC 6-richtlijn opbokst. Op 20 december 2019 werd DAC 6 omgezet in federale wetgeving.

Volgens het ITAA -bestuur legt de DAC 6-richtlijn (en de omzettingen in nationale wetgeving) verplichtingen op die het beroepsgeheim van haar leden uitholt. Het bestuur heeft de zaak medio 2022 dan ook voorgelegd aan het Grondwettelijk Hof dat oordeelde dat het beroepsgeheim een ruime bescherming geeft die zich uitstrekt tot “alle intermediairs” die erdoor gehouden zijn. 

Het is dan ook opportuun om een overzicht te brengen van de regels met betrekking tot het beroepsgeheim die van toepassing zijn op de bedrijfsrevisoren, belastingconsulenten, accountants en erkende boekhouders. Verschillende vragen kunnen daarover gesteld worden:

• Wat houdt het beroepsgeheim juist in?  In welke situaties kan (en moet misschien) het beroepsgeheim ingeroepen worden? Wat is daarvoor de wettelijke grondslag? 
• Hoe kan het beroepsgeheim ingeroepen worden in gerechtelijke procedures?
• Welke personen zijn gebonden aan het beroepsgeheim?
• Geldt het beroepsgeheim in geval van wangedrag van de beroepsbeoefenaar?
• Is het beroepsgeheim van toepassing ten aanzien van het ITAA?
• Is het beroepsgeheim van toepassing ten aanzien van de curator van de cliënt?
• Wat zijn de gevolgen van een schending van het  beroepsgeheim ?
• Kan de cliënt verzaken aan de bescherming van het beroepsgeheim?
• Geldt het beroepsgeheim ook t.a.v. de fiscale administratie? T.a.v. de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI)? 
• Kan de beroepsbeoefenaar zich op het beroepsgeheim beroepen als zijn persoonlijk fiscaal dossier wordt onderzocht?
• Mag de fiscale administratie de voorlegging vragen van contracten met cliënten, van prestatiebladen en ereloonstaten?
• Wanneer kan en mag het beroepsinstituut tussenkomen?
• In welke gevallen is er uitdrukkelijk ontheffing van het beroepsgeheim?
• Welke risico’s houdt het werken met derdenrekeningen in? 
• Hoe verhoudt het beroepsgeheim zich tot de verplichtingen die in het kader van de preventieve witwaswetgeving zijn voorzien?
• Hoe verhoudt het zwijgrecht zich t.o.v. de medewerkingsplicht in fiscale zaken/strafzaken?
• Hoe verhoudt het beroepsgeheim zich met de grensoverschrijdende fiscale constructies (DAC 6)? Wat is de visie van het Grondwettelijk Hof?
• Mag ik videocalls met collega’s of klanten opnemen? 
• Hoe ziet het beroepsgeheim eruit inzake:
  • grensoverschrijdende fiscale constructies;
  • malafide praktijken? 

Op al deze vragen wordt ingegaan tijdens het seminarie. De toepasselijke wettelijke bepalingen worden ontleed, samen met de rechtspraak en de rechtsleer over dit onderwerp.

Dit seminarie is gewijd aan de regels met betrekking tot het beroepsgeheim die van toepassing zijn op de bedrijfsrevisoren, gecertificeerde belastingadviseurs en accountants.